BEELDENDE VORMING

beeldbeschouwing en beeldaspecten

Hieronder volgt een beeldbeschouwing van enkele beelden uit de klassieke, moderne en postmoderne periode. De beeldaspecten licht, ruimte, lijn, vorm, kleur, compositie en textuur worden beschreven.

2d - klassiek - impression soleil levant

Een schilderij van Claude Monet 'impression soleil levant' uit 1873, wat 'impressie (van) opkomende zon' betekent. Het stelt de haven van le Havre voor. 

impression soleil levant - claude moent - 1873

Licht: Er is gebruik gemaakt van silhouetten in het schilderij. Licht is een belangrijk onderdeel van dit schilderij. Het licht dat de opkomende zon (een natuurlijk lichtbron) werpt over de haven en over het water wordt verbeeld door de gele warme gloed op het water en de lichtstrepen in de lucht. Er is sprake van weerkaatsing van licht op het water. 

Ruimte: In dit schilderij wordt ruimte gesuggereerd door een horizon. Ook zien we overlapping wat ruimte creëert. Naar achteren toe worden de vormen vager dit is een atmosferisch perspectief. De delen in het schilderij die blauwer zijn, lijken meer naar de achtergrond te verdwijnen door kleurperspectief. De zon en haar lichtstralen zijn daarentegen rood/oranje van kleur en komen dan ook meer naar voren. Het visuele standpunt in dit is schilderij is niet op ooghoogte, maar is daarboven. 

Lijn: Het schilderij is opgebouwd uit allerlei streepjes. Voorin zien we vooral horizontale streepjes door elkaar heen, dit suggereert een golfbeweging. Naar achteren wordt het lijngebruik diverser (de lijnen lopen kriskras door elkaar heen). 

Vorm: Het hele beeldvlak is gevuld. Het scheepje voorin de tekening is heeft een karakteristieke contour. De andere vormen zijn minder duidelijk te onderscheiden. De vormgeving van het water en het bootje zorgt voor beweging in het schilderij (dynamisch). Het bootje steekt sterk af tegen de omgeving, dit komt silhouetwerking. 

Kleur:  Er zit een complementair contrast in het schilderij. De blauwe lucht en de oranje zon met haar stralen versterken elkaar. De kleuren brengen een bepaalde sfeer in het schilderij, een sfeer van een 'korte impressie'. Dit past ook bij de stroming 'het impressionisme'. Ook zien we een duidelijk warm-koud contrast tussen de zon en haar omgeving.  En er zit een kwaliteitscontrast van kleur tussen het niet-verzadigde blauw van de zee en meer verzadigde kleur blauw van de lucht. Het schilderij zit vol met verschillende blauwtinten. Dit zorgt voor een mooie sfeer die het 'vroege-ochtend-moment' benadrukt. 2 van de 3 primaire kleuren zijn basiskleuren in dit schilderij: geel en blauw. 
Compositie: In de vlakverdeling zien we dat de zon een centraal onderdeel is van het schilderij. Het schilderij heeft een vrij symmetrische compositie, maar helemaal symmetrisch is het niet. Er zit ritme in het schilderij want de kleur blauw wordt vaak herhaalt en doordat de schilder streepjes heeft gebruikt wordt dit ritme versterkt. 
Textuur:  Het schilderij is gemaakt van olieverf op doek.  Op het schilderij zie je echt dat de verf 'erop ligt'. Vooral bij de weerspiegeling van het zonlicht op het water. 

3d - klassiek - Posseidon van Artemision

Een klassiek beeld wat waarschijnlijk Posseidon verbeeld. 

Poseidon

Het beeld is gevonden bij de kaap gelegen bij artemision. Mensen vonden delen van het beeld in een schipwrak.
Kunst historici denken dat het Poseidon is, de god van de zee.
Wat opvallend is aan het beeld is dat Poseidon in de contrapost houding staat. Deze houding kenmerkt zich door een lichte buiging van de knie en het uit elkaar staan van de benen. Deze houding suggereert beweging.
Het beeld is waarschijnlijk gemaakt in de klassieke periode, in de strenge stijl. Deze stijl kenmerkt zich onder andere door: de natuurlijke lichaamsverhouding en een onpersoonlijke gelaatsuitdrukking. Deze zie je terug in het beeld.
Het beeld is uit brons gegoten. De beeldhouwer heeft eerst verschillende delen van het lichaam gegoten en deze later aan elkaar gelast.
Het beeld is 2.09 m hoog en 2.10 m breed.
Het beeld staat nu in een museum. Er is sprake van slagschaduw en eigenschaduw. Dit komt door verschillende lichtbronnen

2d - modern - Les remorqueurs- 1906

Een schilderij van André Derain uit 1906.

Les remorquers - André Derain - 1906

Licht: In dit werk is het niet heel duidelijk waar het licht vandaan komt. Er is geen sprake van eenduidige schaduwwerking. Het water ziet eruit alsof er heel veel licht op schijnt, maar de lucht hangt hier niet mee samen. 

Ruimte:  Door de horizon, overlapping en afsnijding krijg je ruimtewerking. De ruimtesuggestie is niet heel groot in dit schilderij. De vormen worden naar achter toe niet heel veel kleiner en bovendien zitten de blauwe kleuren over het hele doek verspreid en niet alleen achterin. Er is dus geen / weinig atmosferisch perspectief.

Lijn: Er zijn veel vloeiende, dikke lijnen. Deze lijnen zorgen voor ronde vormen. 

Vorm: Er is een combinatie van hoekige en ronde vormen. 

Kleur: Fauvisten gebruiken vaak felle, ongemengde kleuren. Dat zien we terug in dit schilderij. Rood en blauw worden veel gebruikt. De zee is minder 'typisch fauvistisch' door het gebruik van minder verzadigde kleuren. 

Compositie: Dit is een asymmetrische compositie.

Textuur:  De textuur is niet duidelijk herkenbaar op dit schilderij. Het schilderij is vrij 'plat'.

3d - modern - Het vrijheidsbeeld

statue of liberty

 Het vrijheidsbeeld staat op Ellis' island voor de kust van Manhattan. Het beeld staat symbool voor het verwelkomen van iedereen die over zee komt. Het beeld is geschonken door Frankrijk en het is ontworpen door frédéric bartholdi en de ijzeren constructie is ontworpen door Gustave eiffel. In 1886 is het vrijheidsbeeld gemaakt, in eerste instantie was het bedoelt als vuurtoren maar het vrijheidsbeeld is daar nooit voor gebruikt. Het is gemaakt van koper en is met kalkstenen sokkel  93 meter hoog, door koperaanslag is het beeld groen uitgeslagen. De kroon met zijn zeven punten staat symbool voor de zeven zeeën en continenten. Ruimte is het belangrijkste beeldaspect van het beeld. De vrouw met de fakkel komt indrukwekkend op je over door het grote formaat. De hoge sokkel zorgt ervoor dat je echt tegen het beeld moet opkijken.

2d - postmodern -Hover

Hover - Marcus Kracowizer

Hover is een schilderij van Marcus Krackowizer. De inspiratie voor dit schilderij heeft hij opgedaan tijdens het kijken naar vogels die over het water vlogen. Het doek is 140x100 cm en het schilderij is gemaakt van olieverf op canvas. De drie zwevende ballen zijn gecompenseerd in een driehoeksverhouding. De ruimte word gesuggereerd doordat de achterste bal kleiner is geschilderd dan de voorste twee en door de weerspiegeling van de ballen in het water. Door het gebruik van heldere kleuren springt het schilderij als het ware van het doek af.  Er is gebruik gemaakt van afsnijding: het lijkt alsof het water buiten het schilderij nog door loopt.
Bij de kleur van de zee is geen sprake van contrast, maar het wordt van donkerblauw (boven) naar iets lichter beneden. De balletjes zijn afgebeeld in primaire kleuren.

3d - postmodern -Niagara falls 2007

Een postmodern kunstwerk van Valerie Hegarty. 

Niagra Falls 2007 - Valerie Hegarty

Licht: Het kunstwerk zorgt voor slagschaduw op de muur. Doordat een gedeelte van het kunstwerk 'omgebogen' is zien we ook eigen schaduw op een ander gedeelte van het kunstwerk. 

Ruimte:  Dit kunstwerk is een combinatie van 2d en 3d. Het geschilderde gedeelte is 2d, het suggereert in het platte vlak de niagara watervallen. Dit geschilderde 2d stuk loopt over in een 3d uiteinde. Er is overlapping, afsnijding. In het 2d gedeelte bevindt zich een horizon, wat ruimte creëert. Het kunstwerk omvat en doorsteekt de ruimte.

Lijn: In het kunstwerk zit een gebogen lijn. Hierdoor ontstaat er een kijkrichting naar boven. Tevens roept deze lijn die begint in het verwoeste gedeelte van het kunstwerk en eindigt in het 2d gedeelte, vragen en verwarring op. 

Vorm : In dit kunstwerk zit een combinatie van harde, rechte lijnen en vormen en meer dynamische soepele vormen. Linksonder zijn de vormen vooral grillig. Het contrast tussen de verschillende vormen (schilderij vorm vs. verkoolde vorm) doet lijken alsof de vorm nog niet af is.

Kleur:  In dit kunstwerk wordt de kleur naar beneden toe 'weggezogen' door de suggestie van verwoesting (zwart en verkoold). In het schilderij zijn voornamelijk verschillende blauwtinten te onderscheiden. 

Compositie: Het kunstwerk staat in een hoek tegen de muur aan. In dit kunstwerk zit een diagonaal compositie van rechtsboven naar linksonder. 

Textuur: Textuur speelt een essentiële rol in dit kunstwerk. Met lijm worden druppels water gesuggereerd. De textuur van het verkoolde gedeelte is grillig en oogt broos.